DİMETOKA SEYYİD ALİ (KIZILDELİ)SULTAN TEKKESİ DERGAHI

Bu hafta Türk-İslam Alevi dünyasının çok iyi bildiği, çok önemli bir tekke aynı
zamanda zaviye ve dergah olan; SEYYİD ALİ SULTAN (KIZILDELİ SULTAN)
tekkesinden bahsedeceğim.
Rumeli’nin fethinde ve Türkleştirilmesinde öncülük etmiş Gazi Derviştir ,Seyyid Ali
Sultan ERENLERDENDİR dost meçlisinde.
İsmail Bıçakçı masalsı bir hikayeyle anlatır kitabında Seyyid Ali Sultan’ın
ermişliğini:
Rumeli fethine çıkılacağı zaman Şehzade Süleyman Paşa yiğitlerini
toplamıştır.Orduya katılmak isteyen Seyyid Ali Sultan’a çok genç olduğu söylenerek
ordudan dışlanmıştır.Sefere çıkan ordunun peşini bir türlü bırakmayan Seyyid Ali
Sultan Çanakkale boğazına kadar orduyla beraber gelmiş tam Rumeli’ye geçecekleri
noktada mola vermişlerdir,gece olunca ordunun yakınlarında herkesle beraber
uykuya dalan Seyyid Ali Sultan sabah uyanınca ordunun kayıklara binmiş ve denize
açılmış olduğunu görür.Onu orda bırakan arkadaşları birazda muziplik olsun diye
gülerek eğlenmektedirler,Arkalarından denize doğru koşmaya başlayan Seyyid Ali
Sultan sanki karada koşar gibi denizin üzerinde batmadan koşarak kayıklara
yetişmiştir.İşte Rumeli’nin tarihinde çok büyük yeri olan bu kişi, Rumeli
erenlerinden(KIZILDELİ) SEYYİD ALİ SULTAN’dır.
Tekkesi Dimetoka’nın Ruşenler köyüne 4 ila 5 km mesafededir. Buraları aynı
zamanda ilk Türk yerleşim bölgesidir.Tekkesi,türbesi ,misafirhanesi,salhanesi , üç
aşhanesi,üç çeşmelik bir abdesthanesi , mescidi ve mezarlığıyla görülmesi gereken
ayakta kalmış ve hizmet vermeye devam eden örnek bir Osmanlı tekkesidir. Hıdrellez
sonrası Batı Trakya ve Dünya’nın çeşitli ülkelerinden gelen misafirler 600 yıllık bir
geleneğe katılmak için Seçek yaylası’nda toplanarak, burada üç gün süren şenliklere
katılır.Düzenlenen şenliklerde, pehlivanlar güreş tutar,kurbanlar kesilir,yemekler
yenilir,kutlamalar yapılır.Batı Trakya’nın en önemli kültürel etkinliklerindendir.600
yıldır ayakta kalmayı başaran bu tekke 1997’de kurulan SEÇEK AZINLIK EĞİTİM
VE KÜLTÜR DERNEĞİ’nin başarılı çalışmaları sayesinde, bugün yıllar önceki
değerini tekrar bulmuş ve Batı Trakya Türk kültürünü Dünya’ya tanıtan en önemli
kültürel etkinliklerden biri haline gelmiştir.
Kimdir? SEYYİD ALİ SULTAN
Doç .Dr .Bedri Noyan ‘Alevilik ve Bektaşilik nedir’ isimli eserinde Seyyid Ali
Sultan’ın tarihsel kimliğini söyle anlatır:
“Miladi 1397 yılında Dimetoka’da dergah yaptırmış, canlar uyandırmıştır. Orada
Hakk’a yürümüş ve bu dergahta sırlanmıştır. Dergah, Kızıldeli Irmağı kenarında güzel
bir tepe üzerinde kurulmuştur. Bu ırmağın adından dolayı Kızıldeli lakabıyla
anılmaktadır. Balım Sultan’ın babası Mürsel Baba da Dimetoka’ya bu dostunun
yanına gitmiş, orada kendi adına bir zaviye kurmuş ve burada post-nişin olmuştur.
Seyyid Ali Sultan’ın isteği üzerine evlenmiş, bu evlilikten Balım Sultan(Hacı Bektaş
Veli’den sonraki en değerli pirlerindendir Bektaşiliğin kurallarını derleyen kişidir)
doğmuştur.
Ahmet Hamdi Zeza Paşa’nın Arapça kitabında (s. 50) da adı “Hızır Lale Seyyid Ali
Sultan” olarak yazılı olup resmin altında Seyyid Hüseyin Ata oğlu Seyyid Ali
Sultan’dır. Hızır Lale diye lakablandırılmıştır. Doğumu 710 ve ölümü 805(1310-
1402)’dir diye kaydı vardır.
Hacı Bektaş Veli vefat edince Seyyid Ali Sultan Pir Evi’nde post-nişin(postta oturan,
tekkenin şeyhi olan kimse) olmuş, Rumeli fütuhatına katılmak için padişah
kuvvetlerine katılmış, yerine Habib Emirci’yi bırakmış akınlara girmişti. Sonraları
Timur ortalığı karıştırınca Pir Evi’ni kapatmıştı. Seyyid Ali Sultan Dimetoka’da
Kızıldeli ırmağı kenarındaki dergahında Hakk’a yürümüş, yerine Yağ Bali Baba
geçmiştir. Onun vefatıyla da Balım Sultan post-nişin olmuştur.
Bir söylentiye göre, düşünde Hz. Muhammed’den buyruk alarak Hacı Bektaş Veli’ye
gelen 40 kahramandan birisidir. Hacı Bektaş Veli de Orhan Gazi’ye yollamış ve
Rumeli fethinde bunlar çok yararlık göstermişlerdir. Bu 40 kahramandan Seyyid Ali
Sultan komutan; Emir Sultan bayraktar, Seyyid Rüstem Gazi kadıasker ve
Abdüsamed imamlık ederler. Bunlar Orhan Gâzi tarafından saygı ile
karşılanmışlardır. Rumeli’nin fethinde çok büyük katkıları olmuş, oralarda açılan
dergâhlarla insanların gönüllerini fethetmişlerdir.
SEÇEK AZINLIK EĞİTİM VE KÜLTÜR DERNEĞİ’nin tekke için yapmış
olduğu başarılı çalışmalardan dolayı kendilerini kutlarım.
TEMENNİMİZ BATI TRAKYA’DAKİ DİĞER DERNEKLERİN VE
VAKIFLARINDA, SEÇEK AZINLIK EĞİTİM VE KÜLTÜR DERNEĞİ’Nİ
ÖRNEK ALARAK TARİHİMİZE SAHİP ÇIKMALARIDIR.

Fotograflar:Ümit Mahmut